Chcąc zostać adwokatem należy ukończyć studia prawnicze, a następnie odbyć aplikację adwokacką, zdać egzamin adwokacki i zostać wpisanym na listę adwokatów.
W ciągu 1 roku na studiach poznaje się zagadnienia historyczne i filozoficzne związane z prawem na całym świecie. Na 1 roku jest także prawo rzymskie – nie współczesne, a starożytne. Bardzo dużo obecnych polskich regulacji opiera się właśnie na tym prawie, choć głównie dotyczy to prawa cywilnego. Na 1 roku pojawiają się także zagadnienia ekonomiczne, elementy łaciny.
Kolejne lata studiów to skupianie się na szczegółach prawa materialnego. Na drugim i trzecim roku skupiamy się głównie na prawie materialnym. Na 4 i 5 roku pojawia się procedura – cywilna, karna i administracyjna. Na ostatnim roku jest przedmiot, który polega na nauce interpretacji wydawanych ustaw, na tworzeniu nowych przepisów.
W trakcie studiów odbywa się obowiązkową praktykę, która trwa 1 miesiąc. Praktyka jest za darmo, choć ten kto Cię przyjmie dostaje od uczelni kasę. Tu można trafić różnie, do sądu, do kancelarii, na policję, do prokuratury – generalnie gdzie kto by chciał.
Potem na 5 roku kończymy i piszemy magisterkę, jest obrona i zakończenie.
Jak ktoś ma ambicje zostać adwokatem, radcą prawnym, notariuszem, sędzią, prokuratorem czy komornikiem, musi iść na tzw. aplikację
Nabór dla kandydatów na aplikantów odbywa się raz w roku (we wrześniu) i polega na zdaniu egzaminu konkursowego. Ubiegając się o zdawanie egzaminu wstępnego na aplikację należy dostarczyć zgłoszenie do odpowiedniej siedziby komisji kwalifikacyjnej (dokładne dane adresowe i wymagane terminy są podawane każdego roku w ogłoszeniu Ministra Sprawiedliwości) oraz uiścić opłatę egzaminacyjną (w roku 2009 opłata ta wyniosła 638 zł).
Zgłoszenie powinno zawierać:
wniosek o dopuszczenie do egzaminu wstępnego
kwestionariusz osobowy (do pobrania ze stron internetowych Okręgowych Rad Adwokackich)
życiorys
oryginał albo urzędowy odpis dyplomu ukończenia wyższych studiów prawniczych w Polsce i uzyskania tytułu magistra lub
zagranicznych studiów prawniczych uznanych w Rzeczypospolitej Polskiej, albo zaświadczenie o zdaniu egzaminu magisterskiego
zamiast powyższego dokumentu, można złożyć zaświadczenie, z którego wynika, iż kandydat zdał wszystkie egzaminy i odbył praktyki przewidziane w planie wyższych studiów prawniczych oraz ma wyznaczony termin egzaminu magisterskiego (przed terminem egzaminu wstępnego należy dostarczyć oryginał lub odpis dyplomu)
informację o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego opatrzną datą nie wcześniejszą niż miesiąc przed złożeniem zgłoszenia
oryginał dowodu uiszczenia opłaty za egzamin wstępny
trzy zdjęcia zgodnie z wymaganiami obowiązującymi przy wydawaniu dowodów osobistych
Nabór na aplikację odbywa się raz w roku i polega na złożeniu kompletu dokumentów do odpowiedniej siedziby komisji kwalifikacyjnej oraz zdaniu egzaminu konkursowego. Termin egzaminu każdego roku ustala i ogłasza Ministerstwo Sprawiedliwości. Egzamin ma formę testu wyboru z jedną prawidłową odpowiedzią, składa się ze 150 pytań i trwa 4 godziny. Brzmi łatwo, ale zdecydowanie tak nie jest. Fakt ten potwierdzi zapewne wielu aplikantów, którzy do egzaminu podchodzili wielokrotnie. Komisja przyznaje dodatkowe punkty za ukończenie drugiego kierunku, zdobycie dyplomu z wyróżnieniem oraz znajomość języków obcych poświadczoną certyfikatami.
Po zdaniu egzaminu kandydaci mają 2 lata na zapisanie się na listę aplikantów. To do nich należy obowiązek znalezienia patrona, który odpowiada za przebieg aplikacji i kształcenie aplikanta. Aplikacja trwa 3 lata i 6 miesięcy. W tym czasie aplikanci uczestniczą w zajęciach teoretycznych i praktycznych,
Egzamin w formie testu składa się ze 150 pytań jednokrotnego wyboru. Za każdą prawidłową odpowiedź kandydaci uzyskują 1 punkt, zaś do pozytywnego wyniku testu wymagane jest zdobycie 100 punktów. Wymagana wiedza obejmuje zagadnienia z zakresu prawa konstytucyjnego, karnego, postępowania karnego, karnego skarbowego, wykroczeń, cywilnego, postępowania cywilnego, gospodarczego, spółek prawa handlowego, pracy i ubezpieczeń społecznych, rodzinnego i opiekuńczego, administracyjnego, postępowania administracyjnego, finansowego, europejskiego, ustroju sądów, samorządu adwokackiego i innych organów ochrony prawnej działających w Rzeczypospolitej Polskiej. Dodatkowo sprawdzana jest wiedza dotycząca warunków i etyki wykonywania zawodu adwokata. Egzamin trwa 4 godziny.
Komisja egzaminacyjna przyznaje także dodatkowe punkty za ukończenie drugiego kierunku studiów, uzyskanie dyplomu z wyróżnieniem i poświadczoną znajomość języków obcych.
Po zdaniu egzaminu kandydaci mają dwa lata na wpisanie się na listę aplikantów. Należy wówczas złożyć:
wniosek o wpis na listę aplikantów
aktualną informacje o niekaralności
odpis dyplomu
Przystępując do aplikacji kandydaci są zobligowani do znalezienia patrona, który odpowiada za odpowiednią edukację i przebieg aplikacji. Aplikacja trwa 3 lata i jest odpłatna (w 2009 roku roczny koszt aplikacji wynosi trzykrotność minimalnego wynagrodzenia za płacę, tj. 3828 zł). Obejmuje zarówno zajęcia teoretyczne jak i praktyczne. W tym czasie kandydaci na adwokatów muszą wstąpić w strukturę samorządu adwokackiego.
Aplikacja kończy się zdaniem egzaminu zawodowego, który składa się testu oraz czterech zadań z zakresu prawa karnego, cywilnego, gospodarczego i administracyjnego.
Do przystąpienia do samego egzaminu zawodowego, bez konieczności odbywania aplikacji uprawnieni są:
doktorzy nauk prawnych
osoby, które przez okres co najmniej 5 lat w okresie nie dłuższym niż 8 lat przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu zatrudnione były na stanowisku referendarza sądowego, starszego referendarza sądowego, asystenta sędziego lub asystenta prokuratora
osoby, które po ukończeniu wyższych studiów prawniczych przez okres co najmniej 5 lat w okresie nie dłuższym niż 10 lat przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu wykonywały wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane ze świadczeniem pomocy prawnej przez adwokata lub radcę prawnego w kancelarii adwokackiej, kancelarii radcy prawnego, zespole adwokackim, spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej lub komandytowej
osoby, które po ukończeniu wyższych studiów prawniczych przez okres co najmniej 5 lat w okresie nie dłuższym niż 10 lat przed złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu były zatrudnione w urzędach organów władzy publicznej i wykonywały wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane ze świadczeniem pomocy prawnej na rzecz tych urzędów
osoby, które zdały egzamin sędziowski, prokuratorski lub notarialny
osoby, które zajmują stanowisko radcy lub starszego radcy Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa
Z obowiązku odbycia aplikacji adwokackiej i zdawania egzaminu zwolnieni są:
profesorowie i doktorzy habilitowani nauk prawnych
osoby, które przez co najmniej trzy lata zajmowały stanowisko radcy lub starszego radcy Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa
osoby, które zajmowały stanowisko sędziego, prokuratora lub wykonywały zawód radcy prawnego albo notariusza
osoby, które zdały egzamin sędziowski lub prokuratorski po dniu 1 stycznia 1991 r. i doktorzy nauk prawnych, którzy w okresie 5 lat przed złożeniem wniosku o wpis na listę adwokatów, łącznie przez okres co najmniej 3 lat zajmowały stanowisko asesora sądowego lub prokuratorskiego, referendarza sądowego, starszego referendarza sądowego, aplikanta sądowego, aplikanta prokuratorskiego, aplikanta sądowo-prokuratorskiego, asystenta sędziego, asystenta prokuratora lub wykonywały wymagające wiedzy prawniczej czynności bezpośrednio związane ze świadczeniem pomocy prawnej przez adwokata lub radcę prawnego na podstawie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej w kancelarii adwokackiej, kancelarii radcy prawnego, zespole adwokackim, spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej lub komandytowej.
Charakterologiczne cechy dobrego prawnika
- Praktycyzm – dobry adwokat wie, że każde działanie powinno być ukierunkowane na cel. Z taką świadomością prawnik będzie działał tak, by – nie generując zbędnych kosztów finansowych i emocjonalnych – doprowadzić do korzystnego dla klienta rozwiązania jego sprawy.
- Kontaktowość – łatwość nawiązywania kontaktów jest w zawodzie adwokata konieczna. Chodzi tu o kontakty z klientami, świadkami, pracownikami administracji sadowej oraz instytucji wspomagających pracę prawników, którzy przy pewnego typu sprawach korzystają z pomocy agencji detektywistycznych, psychologów, mediatorów.
- Empatia – to jedna z najbardziej docenianych przez klientów cech dobrych adwokatów. Empatia, która pozwala im wczuć się w ich położenie, sprawia, że prawnik staje się autentyczny w udzielaniu pomocy i zapewnianiu ochrony prawnej osobom, które w wyniku splotu różnych okoliczności zostały poszkodowane.
Młodzi adwokaci tuż po uzyskaniu uprawnień mogą szukać pracy w kancelariach innych prawników, w spółkach adwokackich lub założyć własną kancelarię. Nie są oni zatrudniani na umowę o pracę, ponieważ wykonują wolny zawód.
Według powszechnej opinii adwokaci zarabiają bardzo dużo. Należy jednak pamiętać o długiej i kosztownej drodze do rozpoczęcia kariery, a i na jej początku młodzi adwokaci nie mogą liczyć od razu na wysokie wynagrodzenia. Na początku, zależnie od regionu i renomy kancelarii, są to kwoty wysokości 1,5-3 tys. zł. miesięcznie. Z czasem zarobki adwokata rosną, w miarę nabywania doświadczenia i specjalizacji w określonej dziedzinie prawa, a także wypracowania prestiżu własnego nazwiska. Dochodzą wtedy różnego rodzaju prowizje i premie od wygranych spraw.
Na największe dochody mogą liczyć oczywiście adwokaci, którzy prowadzą własne kancelarie. Wówczas kwoty te mogą sięgać nawet kilkunastu lub kilkudziesięciu tysięcy złotych.